Investeringen

Uitbreidingsinvesteringen zijn investeringen of bijdragen ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe activiteiten of expansie van de huidige activiteiten. Het betreffen:

• Gebiedsgerichte investeringen (ontwikkellocaties en stedelijke vernieuwingslocaties);
• Infrastructurele projecten;
• Maatschappelijke voorzieningen voor zover het niet gaat om vervangingsinvesteringen of onderhoud.

De besluitvorming over uitbreidingsinvesteringen ten laste van het Investeringsfonds vindt in drie stappen plaats. Iedere stap vraagt besluitvorming door de raad.

• Plaatsing van een investering op de wensenlijst;
• Het reserveren van een bedrag binnen het fonds om de investering mogelijk te maken;
• De kredietaanvraag voor de investering voorleggen aan de raad.

De wensenlijst is een lijst van uitbreidingsinvesteringen waar de raad toe heeft besloten dat deze in aanmerking komen om (in de toekomst) gedekt te worden uit het Investeringsfonds. De wensenlijst kan meer projecten bevatten dan de in het Investeringsfonds aanwezige dekking. Het vermelden van een project op een wensenlijst is onvoldoende om tot uitvoering over te kunnen gaan.

Bij een reservering binnen het Investeringsfonds is de raad akkoord gegaan met verdere voorbereidingen van de investering en het uitwerken van een kredietvoorstel. Een reservering alleen is onvoldoende om tot daadwerkelijke uitgaven over te gaan. Integrale afweging van de gereserveerde uitbreidingsinvesteringen vindt in combinatie met de wensen ieder jaar plaats bij de voorjaarsnota en de begroting. Het financieel kader daarbij wordt bepaald door de omvang van het Investeringsfonds.

Bij de geautoriseerde uitbreidingsinvesteringen met kredietbesluit heeft de raad eerder kredietverstrekkingen gedaan en is het college gemandateerd tot het doen van uitgaven. Een kredietbesluit mag op elk moment aan de raad worden aangeboden. Voor eventuele bijstellingen op de eerder afgegeven kredieten worden in deze Voorjaarsnota aanvullende kredietvoorstellen ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. De kapitaallasten van de uitbreidingsinvesteringen worden gedekt vanuit het Investeringsfonds.

Project met kredietbesluit

Voor de volgende uitbreidingsinvesteringen zijn kredietbesluiten genomen, waardoor de uitvoering is of kan worden gestart.

Toelichting per project

IHP

Voor de actualisatie Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (IHP) 21.1 zijn alle projecten in het IHP geactualiseerd voor wat betreft planning, risico’s en budget en is het effect hiervan op het totale programma doorgerekend. Voor de projecten MFA Kreekrijk en MFA Zaans Hout (Inverdan) is dekking beschikbaar gesteld uit het investeringsfonds. Alle andere investeringen uit het IHP zijn vervangingsinvesteringen en opgenomen in het Meerjareninvesteringsplan (MIP).

IKC Kreekrijk

IKC Kreekrijk is het nieuwe schoolgebouw voor de basisscholen het Koraal en de Delta in Kreekrijk te Assendelft. Het gebouw is in 2019 in gebruik genomen en wordt momenteel financieel afgerond. De eindbrief is opgesteld richting de schoolbesturen maar tussen het beschikbare bedrag en realisatiekosten zit nog een behoorlijk verschil. Er is vooralsnog geen aanleiding tot bijstelling ten opzichte van de actualisatie 20.2. Enkel de verwijder- en herstelkosten voor tijdelijke huisvesting zijn € 0,25 miljoen hoger.

IKC Zaans Hout (Inverdan Nieuw West)

Voor de school de Rietvink aan de P.A. van Meverstraat geldt, op basis van de Wet Primair Onderwijs, een zorgplicht voor uitbreiding van het aantal vierkante meters onderwijshuisvesting. Aan deze zorgplicht wordt voldaan door de bouw van IKC Zaans Hout. Een deel van basisschool De Rietvink verhuist dan van de P.A. van Meverstraat naar IKC Zaans Hout. Tevens is besloten om basisschool ‘De Dijk west’ aan de Adriaan Roggestraat te verplaatsen naar de kavel op Inverdan Nieuw West. Zodoende komen er twee verschillende scholen in één gebouw. Tevens komen er kindvoorzieningen in het gebouw. De leerlingenprognoses zijn de afgelopen jaren naar boven bijgesteld, op basis van vergroting van de woningbouwprogramma’s in de omgeving. Hiertoe is bij de actualisatie 20.1 reeds extra programma en daarbij behorend budget opgenomen voor de kindvoorzieningen. Oplevering is eind 2023, begin 2024 gepland.

Uitvoeringsagenda toerisme

Zaanstad is in trek bij bezoekers. De afgelopen jaren is het bezoekersaantal elk jaar toegenomen. Juist nu de aantallen door de pandemie zijn afgenomen is het van belang om klaar te zijn voor de toekomst. Aantrekkelijke routes en goede bewegwijzering dragen bij aan een betere bereikbaarheid, toegankelijkheid en zichtbaarheid van de stad. In 2019 is een concreet uitvoeringsplan voor de bewegwijzering in het focusgebied Zaandam centrum opgesteld. Dit is in de zomer van 2020 uitgevoerd. De kosten hiervan zijn in 2020 opgevoerd.
Voor de andere drie focusgebieden, Wormerveer centrum, Zaanse Schans en Hembrugterrein, wordt in 2021 een concreet uitvoeringsplan opgesteld. Daarnaast zullen de bestaande toeristische plattegronden geactualiseerd worden. Hiervoor is vanaf 2021 nog € 0,166 miljoen beschikbaar.

Sportpark de Omzoom

Het Sportpark De Omzoom is op 3 september 2016 officieel in gebruik genomen. Het sportpark is ontwikkeld voor atletiekvereniging Lycurgus, honk- en softbalvereniging Cromtigers en korfbalvereniging Furore. Met sportpark De Omzoom heeft Zaanstad goede nieuwe buitensportvoorzieningen voor de inwoners van Saendelft, Kreekrijk, Krommenie en Assendelft ontwikkeld. De tweede bouwweg is definitief opgeleverd op 8 februari 2021 en sluit nu aan op sportpark De Omzoom. De tijdelijk ontsluiting is verwijderd en aangepast naar een fietspad. De definitieve ontsluiting van Sportpark De Omzoom sluit aan op de definitieve ontsluiting van Kreekrijk. Deze afronding wordt verwacht in 2025-2026.

Hockeyclub De Kraaien

Voor het realiseren en in gebruik nemen van drie hockeyvelden en de bouw van bijbehorend clubhuis aan de Fortuinweg te Zaandijk is een vergunning ingevolgde de Wet natuurbescherming verleend (8 mei 2018, RUD17.229535). Deze vergunning is onherroepelijk.
Het bestemmingsplan “Sportpark Het Fortuin” is op 17 mei 2018 vastgesteld en op 11 september 2019 door de Raad van State vernietigd, omdat de PAS de onderlegger was van het bestemmingsplan. Het opnieuw vaststellen van het bestemmingsplan stuit op het probleem dat de beoogde ontwikkeling zorgt voor een toename van de stikstofdepositie op voor stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden. Op 10 november 2020 heeft de raad motie 13 aangenomen, waarin het college wordt opgeroepen prioriteit te geven aan de realisatie van het sportcomplex ZHC De Kraaien op locatie Fortuinweg te Zaandijk en zo snel mogelijk de benodigde Wabo-vergunningsprocedure op te starten en te doorlopen. De gemeente heeft op 12 november 2020 de vergunning aangevraagd voor het sportcomplex De Kraaien met de onherroepelijke WNB-vergunning ten behoeve van stikstof. De verwachting is dat na het broedseizoen (15 juli 2021) de bomen worden gekapt en de bosschage wordt verwijderd. Het terrein wordt in oktober 2021 ongeschikt gemaakt zodat wij voldoen aan de ontheffingen ten behoeve van flora en fauna.  

Kwaliteit bestaande woningbouw

Eind 2020 is gestart met de evaluatie van het programma Verbetering kwaliteit bestaande woningbouw. Daarbij wordt gekeken naar de effecten van getroffen maatregelen en of het Plan van Aanpak zoals opgesteld nog in lijn is met de huidige situatie en maatschappelijke vraagstukken ten behoeve van de bestaande woningvoorraad. Het afgelopen jaar is minder geld uitgegeven dan begroot, onder andere doordat het landelijk fonds funderingsherstel nog niet optimaal werkt. Dit budget is doorgeschoven naar latere jaren. De funderingsproblemen blijven urgent bij een groot deel van de oude woningvoorraad. De lat blijft hoog liggen met de ambitie om met funderingsherstel naar 300 herstelde panden per jaar te komen. Komend jaar moet blijken of de groei in aantallen van afgelopen jaar door te zetten is. Tevens vragen de maatschappelijke vraagstukken als de energietransitie bij de bestaande woningen en het langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen noodzakelijke inzet. De stapeling van deze problematieken maakt ook het verkennen en oefenen met een pilot rondom de mogelijkheden voor sloop-nieuwbouw bij particuliere woningen in 2021 nog actueler.

Inverdan Dam en omgeving
Project Inverdan Dam betreft het uitvoeren van een verhoogd kwaliteitsniveau van de openbare ruimte van de Damkade, Damstraat, Wilhelminastraat en Wilhelminakade. Om de kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte in het hele centrumgebied te versterken en te verduurzamen wordt een gelijk niveau van inrichting van genoemde straten voorgesteld. Het ontwerp van de herinrichting is afhankelijk van de keuzes die worden gemaakt ten aanzien van terrassenbeleid op de Dam. De verwachting is dat er in de tweede helft van 2021 een besluit wordt genomen over terrassenbeleid. Gelet op de duur van planontwikkeling ten behoeve van de inrichting en het meest geschikte tijdstip om de herinrichting plaats te laten vinden, is de verwachting dat er begin 2023 wordt gestart met de uitvoering.
Hembrugterrein

Zaanstad wil het Hembrugterrein samen met betrokken partijen ontwikkelen tot een gebied met woon- en werkfuncties met ruimte voor bestaande bedrijvigheid in de (haven)omgeving. Op 30 april 2019 heeft de Raad van State uitspraak gedaan over de beroepen die waren ingediend tegen het Omgevingsplan voor de herontwikkeling van het Hemburgterrein. Het plan is toen in zijn geheel vernietigd.
Het Masterplan Hembrugterrein dat de basis vormt voor de verdere planvorming is in concept gereed en wordt voor de zomer in de raad geagendeerd. Een bestemmingsplan voor de noordkant van het terrein waar een belangrijk deel van het woonprogramma zal worden ontwikkeld is eveneens in voorbereiding. Het ontwerp van dit plan zal volgens planning in het derde kwartaal van dit jaar ter inzage liggen. Direct na de inwerkingtreding van het plan in 2022 zal gestart worden met de bouw van de eerste woningen. De vernietiging heeft het gehele proces vertraagd. De geplande publieke investeringen, zoals die zijn opgenomen in het investeringsfonds, zijn voor (een deel) gekoppeld aan de ontwikkeling van het terrein en verschuiven door de vertraging naar later in tijd.  

Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV)

Het programma HOV ZaanIJtangent heeft ten doel een snelle en comfortabele route te creëren tussen Zaanstad en Amsterdam, zodat het Openbaar Vervoer een sterk alternatief vormt voor autoverplaatsingen. Tot en met 2020 zijn in dit kader drie projecten afgerond in Zaanstad: Busvoorzieningen Gerhardstraat- Peperstraat (2014), Verbeterde doorstroming HOV Heijermansstraat (2014) en de Verlenging bushalte Zaanse Schans (2018-2019). Ook maatregelen rondom de Thorbeckeweg maakten oorspronkelijk deel uit van dit programma, maar die zijn inmiddels (ook financieel) onderdeel van het project AVANT. De komende jaren zijn nog twee projecten in Zaanstad voorzien: een busbaan bij het Prins Bernhardplein en het verplaatsen van de halte Gedempte Gracht / Westzijde (dat wordt gekoppeld aan project beheer en onderhoud Vinkenstraat)..

Zaans Verkeers- en Vervoersplan (ZVVP)

Het Zaans Verkeers- en VervoersPlan (ZVVP) is opgesteld in 2008 en liep tot en met 2019. De laatste uitgaven zijn gedaan en dit project is daarmee afgerond. De opgave is nu een nieuw mobiliteitsbeleid voor de gemeente Zaanstad te formuleren voor de periode 2020-2040: het Zaans Mobiliteitsplan (ZMP). Het Ontwerp ZMP (2021/1621 ) is op 2 februari 2021 vrijgegeven voor inspraak. Na verwerking van de uitkomsten van de inspraak krijgt de raad het nieuwe Zaans Mobiliteitsplan in het tweede kwartaal van 2021 ter vaststelling aangeboden.

Verkeersveiligheid

In 2018 is het Werkplan verkeersveiligheid 2018-2020 door de raad vastgesteld. De activiteiten in het werkplan zijn onder te verdelen in fysieke maatregelen, campagnes en educatie. De fysieke maatregelen bestaan uit:

• Kleine vraaggestuurde maatregelen (n.a.v. meldingen bewoners/ politie);
• Jaarlijkse ongevallenanalyses;
• Maatregelen die genomen worden naar aanleiding van de pilot Network Safety Index.

De pilot Network Safety Index behelst de verandering van een reactief naar een proactief verkeersveiligheidsbeleid en wordt in samenwerking met de Vervoerregio en de SWOV uitgevoerd. De pilot is naar verwachting in 2021 afgerond. De middelen worden ingezet om (potentieel) onveilige locaties programmatisch aan te pakken.

Kwaliteitsimpuls Wilhelminasluis

Eind 2020 zijn de werkzaamheden aan de Wilhelminasluis afgerond.
Door de gemeente is in het Investeringsfonds een bedrag van € 0,9 miljoen gereserveerd voor een kwaliteitsimpuls Wilhelminasluis. De grotere sluishoofden zijn met banken ingericht als prettige openbare verblijfsruimten. Met het op een hoogte aanleggen van de Oostkade is het sluiscomplex de verbindende schakel geworden in de wandelroutes tussen de oostelijke en de westelijke Zaanoever. De materialisatie van de openbare ruimte sluit aan op het Masterplan Inverdan. Een deel van de kwaliteitsimpuls (aansluiting Wilhelminabrug Prins Hendrikkade) wordt uitgevoerd als onderdeel van het project Vervanging kadeconstructie Burchtkade en Prins Hendrikkade. Dit wordt (Europees) aanbesteed en vindt in 2022 plaats.

Brug Zijkanaal H

De brug over zijkanaal H is een belangrijke schakel in de Dam tot Dam-fietsroute. Het is een gezamenlijk project tussen gemeente Zaanstad, gemeente Amsterdam met cofinanciering van de Vervoerregio Amsterdam. Met de Dam tot Dam-fietsroute verbetert niet alleen de aansluiting van de Achtersluispolder in het stedelijk gebied van de beide steden, maar worden ook Poelenburg en Peldersveld beter verbonden met de rest van de stad. Uitvoering is gepland vanaf 2022. Op basis van de gesprekken met de omgeving is in het ontwerp de locatie van de brug over het Zijkanaal iets naar het zuiden verschoven waardoor de brug verder van de woonboten in Zijkanaal H af ligt. Vanuit de Regiodeal is budget beschikbaar gesteld om de natuur- (en recreatie)waarde van de verbinding te versterken. Aanleg van een volledig vrij liggend fietspad vindt plaats wanneer in het kader van de transformatie de Achtersluispolder een volledige reconstructie krijgt. In de tussenliggende jaren wordt de fietsveiligheid verbeterd door aanleg van (brede) fietssuggestiestroken en waar nodig/mogelijk vrij liggende rode fietspaden. Dit vindt plaats in 2022 gelijktijdig met het reguliere onderhoud waarbij het asfalt wordt vervangen.

Fietsenstalling Centrum omgeving Dam

Aan de oostkant van het centrum wordt in de Rozenhof een nieuwe fietsenstalling gerealiseerd. Deze fietsenstalling biedt onderdak tijdens de winkelopeningstijden en het uitgaansleven. Met de opening van de fietsenstalling zal een groot aantal fietsparkeerplaatsen in de openbare ruimte worden weggehaald, onder andere op de Rozengracht. Dit zorgt voor een rustiger straatbeeld. De locatie is de kelderruimte op de hoek Zilverpadsteeg / Czaar Peterstraat. De beschikbare exploitatie budgetten voorzien niet in de benodigde dekking. Alvorens verder te gaan met de planontwikkeling voor deze stalling onderzoekt het college hoe de kosten van de exploitatie van de fietsenstallingen naar beneden gebracht kan worden.

Busbrug incl. no regret maatregelen
In 2019 zijn zogeheten ‘no regret’ maatregelen uitgevoerd om de verkeerssituatie bij de Busbrug ‘De Binding’ te verbeteren en de veiligheid van met name de fietsers te verhogen. Het ging hierbij onder andere om het aanleggen van twee rotondes en het asfalteren van fietspaden. De totale kosten bedroegen € 1,3 miljoen, waarvan € 0,6 miljoen gedekt uit het Investeringsfonds.

De planning van de start van de noodzakelijke verkeersveiligheidsmaatregelen voor de 24-uurs openstelling van de Busbrug is in 2022. Het zoeken naar compensatie van de stikstofdepositie, noodzakelijk voor het opstellen van het bestemmingsplan, vraagt extra voorbereidingstijd. Voor de uitvoering van deze maatregelen is € 1,7 miljoen beschikbaar, waarvan € 1,4 miljoen uit het Investeringsfonds.
Samen met de eerdere no regret maatregelen is de bijdrage uit het Investeringsfonds € 2 miljoen.
Zie ook het project Busbrug op de wensenlijst.

Bereikbaarheidsdeal

Rijk en regio willen investeren in een omvangrijk Multimodaal Mobiliteitspakket in de corridor Amsterdam-Hoorn. Het betreft bereikbaarheidsmaatregelen op het gebied van auto, openbaar vervoer, fiets en mobiliteitsmanagement. Voor Zaanstad is de uitvoering van het pakket cruciaal voor de ambities met MAAK.Zaanstad. Binnen het totale pakket zitten drie belangrijke en al langer gewenste Zaanse integrale bereikbaarheidsprojecten (auto, OV en fiets). Het gaat om de Guisweg, AVANT (Thorbeckeweg) en het ombouwen van de Prins Bernhardweg/A7 tot stadsweg. Daarnaast wordt binnen het totale pakket ook nog eens extra geïnvesteerd in fiets- en OV-maatregelen en mobiliteitsmanagement (onderdeel Overige). De Zaanse bijdrage aan het totale pakket bedraagt € 24 miljoen. Zie raadsinformatiebrief 2019/14203 .

• AVANT - Planvoorbereiding

Bij de begroting 2020 en Voorjaarsnota 2020-2024 heeft de raad ingestemd met een voorbereidingskrediet van € 0,9 miljoen. Dit ten behoeve van de Zaanse bijdrage aan de Planuitwerkingsfase van het project AVANT (Thorbeckeweg). De planuitwerkingsfase liep in tegenstelling tot eerder werd verondersteld langer door en zal (formeel) eindigen met de ondertekening van de UOK begin april 2021.

• AVANT - Realisatiefase

In het raadsbesluit 2020/31531 Uitvoeringsovereenkomst AVANT (Thorbeckeweg) is preprioritair om een aanvullend krediet gevraagd van in totaal € 1,415 miljoen euro, te weten € 0,692 miljoen ten behoeve van een aanvullende risicobuffer en € 0,723 miljoen ten behoeve van uitvoeringskosten. De uitvoeringskosten zijn benodigd in de periode 2021-2025. De inzet van de aanvullende risicobuffer zal, als deze benodigd is, pas in de loop van het project zijn.
Met het ondertekenen van de uitvoeringsovereenkomst (zie bovengenoemd raadsbesluit) gaat het projectonderdeel AVANT van de bereikbaarheidsdeal over van planuitwerkingsfase over naar de realisatiefase. Dat heeft tot gevolg dat de reserveringen voor de Bereikbaarheidsdeal (besluit 2018/31531) over moeten naar de projecten met een kredietbesluit. De realisatie van dit project staat gepland voor de periode 2021-2025. Naar verwachting zal voor de behandeling van de begroting 2022 een geactualiseerd kasgeldritme bekend zijn, waardoor de verdeling van het investeringsbedrag van € 10,6 miljoen nader verdeeld kan worden over de uitvoeringsperiode.

• Afwaardering A7/Prins Bernhardweg

Het project Afwaardering A7/Prins Bernhardweg zit nog in de Verkenningsfase. Voor dit project is € 2 miljoen in het Investeringsfonds gereserveerd. Aanvullend is € 1,3 miljoen vanuit de Woningbouwimpuls beschikbaar. De exacte kosten van het project zijn nog niet bekend. Grote onzekerheid wordt gevormd door de te nemen tijdelijke verkeersmaatregelen. Daar is pas bij de uitwerking tot een Voorlopig Ontwerp meer duidelijkheid over. Voor de planvoorbereiding is € 300.000 benodigd (€ 100.000 in 2021 en € 200.000 in 2022).

Van wens naar reservering en krediet: Rondweg Assendelft

Bij de vaststelling van de Begroting 2021 heeft de gemeenteraad Amendement M Verbetering ontsluiting Dorpsstraat Assendelft d.m.v. aangaan partnerschap aangenomen. Met dit amendement is de raad akkoord gegaan met de opname van een nieuwe wens van maximaal € 2 miljoen voor investeringen ten behoeve van de verbetering van de ontsluiting van de Dorpsstraat in Assendelft. Dit in de vorm van het project ‘Rondweg Assendelft’. Het totale project kost € 4 à 5 miljoen. De provincie Noord Holland besluit in de tweede helft van maart 2021 over een financiële bijdrage aan het project.  Andere potentiele dekkingspartners zijn de Vervoerregio Amsterdam en het Rijk. Voor de planvoorbereiding is een krediet van € 0,3 miljoen nodig in 2021.

Projecten met reservering binnen het Investeringsfonds

Voor de volgende projecten zijn bedragen gereserveerd. De raad zal daar nog een kredietaanvraag voor ontvangen.

Uitvoeringsagenda Toerisme
In de uitvoeringsagenda toerisme 2016-2019 staat een aantal acties die nog niet zijn uitgevoerd. Hiervoor is in het Investeringsfonds een bedrag gereserveerd van € 0,4 miljoen. Het onderzoek naar de uitvoering van de acties neemt langer in beslag dan aanvankelijk gedacht en loopt nog. Dit komt mede voort uit een subsidiegesprek met de provincie voor de pleisterplaatsen en meerdere besluitvormingstrajecten rondom de camperplaatsen. Bij de volgende actualisatie zal er concreet ingegaan worden op de acties. Het gaat om:

• Pleisterplaatsen

Ten behoeve van de recreatievaart en aanmeerplaatsen wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden voor twee nieuwe pleisterplaatsen en uitbreiding van een steiger. Het onderzoek wordt in 2021 afgerond, waarna besluitvorming over de exacte locaties kan plaatsvinden. Vervolgens wordt ingezet op de aanleg van de twee nieuwe pleisterplaatsen en een multifunctionele steiger. Hiervoor is een bedrag van € 0,2 miljoen gereserveerd in het Investeringsfonds. Op grond van de subsidieregeling ‘water als Economische drager’ is vanuit de Provincie cofinanciering toegekend voor € 0,04 miljoen.  

• Camperplaatsen

Voor de aanleg van een camperplaats heeft de raad gekozen om de bestaande plek op te heffen. Daarbij is door het college toegezegd om plekken te onderzoeken en lokale ondernemers hierbij te betrekken. Het opgenomen bedrag (€ 0,15 miljoen) voor projectkosten en realisatie gereserveerd voor 2021 en kan worden ingezet zodra er meer duidelijkheid is over de permanente oplossing.

• Ontsluiting Monethuis

Op dit moment wordt het Monethuis ontsloten via de Zaan via een tijdelijke pontonboot. Deze verbinding is tijdelijk en kan worden vervangen door een structurele verbinding. Er worden gesprekken met de Stichting Monet in Zaandam gevoerd over de mogelijkheden, het ontwerp en de financiering van het geheel. Voor de ontsluiting tot aan het Monethuis staat een bedrag van € 0,06 miljoen voor cofinanciering gereserveerd. Wanneer het ontwerp klaar is, zal een begroting worden gemaakt van de feitelijke kosten en zal verdere dekking van deze kosten met de stichting worden onderzocht.

Buurthuis Poelenburcht

Buurthuis de Poelenburcht verkeert in slechte staat, is te klein voor de huidige gebruikers en voldoet niet om ruimte te bieden aan de extra functies die op basis van het Pact Poelenburg Peldersveld nagestreefd worden. Daarbij gaat het, naast de huidige buurthuisfunctie, ook om ruimte voor ontwikkeling, educatie en ontplooiing. Voor die extra functies is door het Rijk, vanuit de regiodeal ZaanIJ, aanvullende financiering beschikbaar gesteld.
Vandaar dat de gemeente werkt aan een duurzame, structurele oplossing voor de huisvesting van het buurthuis en alle relevante maatschappelijke functies. De gemeente onderzoekt de mogelijkheden om het Huis van de Wijk te integreren in een nieuwbouwontwikkeling op een meer centrale locatie in de wijk . Door de aangepaste locatie zal het Huis van de Wijk meer onderdeel van de wijk Poelenburg gaan uitmaken. Geplande start bouw is eind 2022/begin 2023. Hiervoor is € 1,7 miljoen in het Investeringsfonds gereserveerd.

Maatschappelijke voorzieningen Zaandam centrum oost: Ontmoetingscentrum Zaandam Zuid

Het buurthuis de Zuidhoek bevindt zich in een kwetsbare buurt. Uit de analyse en het perspectief van Centrum Oost (onderdeel van Zaandam Zuid) is gebleken dat het van groot belang is dat het buurthuis goed functioneert, vooral met de komst van ongeveer 800 nieuwe inwoners in dit deel van de stad. Het buurthuis draagt bij aan het verkleinen van de kansenongelijkheid tussen de huidige bewoners van Zaandam Zuid en de toekomstige bewoners van de nieuwbouw in Centrum Oost. In 2020 is het buurthuis opgeknapt om de buurthuisfunctie te kunnen handhaven. Dit is gedekt uit bestaand budget in de begroting. In het pand en in de buitenruimte rond het pand moeten nog wat kleine maatregelen genomen worden om de functionaliteit te verbeteren. Dat doen we in 2021. Hiervoor is nog € 0,02 miljoen gereserveerd.

Maatschappelijke voorzieningen Zaanstad Noord, nieuw wijkcentrum de Pelikaan

De MAAK analyse van Zaanstad Noord en het vervolgonderzoek ‘Wensbeeld van maatschappelijke en culturele voorzieningen in Zaanstad Noord (2020/1577 )’ laten zien dat verschillende maatschappelijke en culturele organisaties in het gebied op zoek zijn naar een nieuwe locatie en met elkaar willen samenwerken. Bij de begroting 2020 is reeds een bedrag van € 0,35 miljoen gereserveerd voor de investeringen in dit gebied en is een bedrag van € 0,3 miljoen gereserveerd voor de nieuwe Pelikaan. 

Na een positieve zienswijze van de gemeenteraad in april 2020 is het haalbaarheidsonderzoek gestart naar de bouw van een Cultuurzaal (een goed geoutilleerde uitvoeringszaal voor middelgrote culturele voorstellingen) in combinatie met de nieuwbouw van buurtcentrum de Pelikaan op het Durghorstplantsoen. Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en worden gerealiseerd in combinatie met sociale woningbouw van Parteon. Van de opgevoerde investering is (nog steeds) € 0,25 miljoen bestemd voor de realisatie van de cultuurzaal, in aanvulling op het bedrag dat reeds is gereserveerd in de cultuurbegroting. Aanvullend wordt rekening gehouden met een bijdrage van € 0,7 miljoen ex BTW (€ 0,4 miljoen extra ten opzichte van de begroting 2020) aan de afbouw van de nieuwe Pelikaan (2020/3499 ). Deze bijdrage is geactualiseerd op basis van een nieuwe kostencalculatie en is nodig om de exploitatielasten voor de Pelikaan in de toekomst betaalbaar te houden. Het totale bedrag wordt in 2024 ingezet. De € 0,4 miljoen extra wordt overgeheveld van jaarschijf 2024 vanuit het budget voor ‘Maatschappelijke voorzieningen a.g.v. de groei van de stad’ op de wensenlijst.

Het Perspectief MAAK.Noord laat verder zien dat ook in de openbare ruimte met een aantal aanpassingen nieuwe mogelijkheden voor ontmoeten gecreëerd kunnen worden. Gezien de ontwikkelingen en de bevolkingstoename in dit deel van de stad is het van belang dat het sociale weefsel goed functioneert en dat ook de (circa 5.000) nieuwe Zaankanters optimaal mogelijkheden hebben om deel te worden van deze gemeenschap(pen). De maatschappelijke / culturele / sport voorzieningen moeten daar een belangrijke bijdrage aan leveren. De precieze maatregelen zijn afhankelijk van bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak, maar er wordt aan de volgende ingrepen gedacht:

• In 2021 worden verschillende huisvestingsscenario’s onderzocht voor de Groote Weiver (voor na 2023).
• Een evenementenlocatie.
• Herinrichting van de Noorddijk in relatie tot de nieuwbouw Toermalijn, schoolplein en dubbelgebruik door de buurt.
• Fitness-rondje waarbij het Noordsterpark betrokken kan worden en de speelplek op de hoek Kerkstraat/Noordsterweg met de calisthenics apparaten.

De varianten zitten in de locatiekeuzes en het al dan niet combineren van functies. Voor deze onderdelen is een bedrag van € 0,025 miljoen gereserveerd in 2021 (Groote Weiver) en € 0,075 miljoen in 2022 (andere drie onderdelen).

Sportpark Hoornseveld

De optimalisatie van het Sportpark Hoornseveld is nodig omdat de huidige voorzieningen niet meer aan de eisen van deze tijd voldoen en de verplaatsing van zwembad De Slag moet worden ingepast. De bereikbaarheid is slecht en het sportpark wordt als sociaal onveilig ervaren. Daarnaast maakt de optimalisatie de realisatie van de tweede fase Oostzijderpark mogelijk, omdat inpassing van de verenigingen die nu nog op het Oostzijderveld gesitueerd zijn, mogelijk wordt. Bij de begroting 2020 is € 16,45 miljoen voor het sportpark als reservering in het Investeringsfonds opgenomen. Op 30 januari 2020 heeft de raad besloten een voorbereidingskrediet onder geheimhouding beschikbaar te stellen (2019/25638 ). De afgelopen periode is er hard gewerkt aan het inrichtingsplan en de overeenkomsten met de verenigingen. Het inrichtingsplan is goedgekeurd door het supervisieteam en alle verenigingen. Met de tennisverenigingen en korfbalvereniging zijn de overeenkomsten getekend en is de architect gestart met het ontwerpen van de clubgebouwen. Het bestemmingsplan is in procedure en wordt waarschijnlijk in maart/april 2021 door de raad vastgesteld. De gemeente is al gestart met het bouwrijp maken van het terrein .  
Vanaf 1 januari 2021 moeten vergunningaanvragen voor nieuwbouw voldoen aan de eisen voor Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG). Dat betreft bij het Hoornseveld de clubgebouwen (korfbal, tennis en voetbal). Om aan de eisen te kunnen voldoen is het benodigd bedrag met € 0,255 miljoen omhoog bijgesteld.

IKEA/Zuiderhout

De financiële afspraken tussen de gemeente en IKEA zijn vastgelegd in een anterieure overeenkomst die is ondertekend op 24 juni 2013. In 2014 en 2015 zijn zes aanvullende allonges ondertekend. In deze anterieure overeenkomst is onder andere afgesproken dat IKEA bijdraagt in de realisatie van de ontsluiting van het gebied (de verwerving van percelen en aanleg van de doorsteek naar de provinciale weg). IKEA heeft nog geen duidelijkheid gegeven over wanneer zij beginnen met de bouw van een nieuwe IKEA vestiging. De gemeente werkt aan een gebiedsvisie voor Zuiderhout, nodig om de afwegingen in beeld te brengen voor het al dan niet realiseren van de noordelijke ontsluiting in het gebied.

Van wens naar reservering: Aanjaaginvesteringen Openbare ruimte Kogerveld – Versterken groene parkzoom

Het voorstel is een bedrag van € 0,25 miljoen op te nemen als reservering om uitvoering te kunnen geven aan de wens om de parkzone onder de hoogspanningsleiding tussen het station Kogerveld en de Jagersplas te versterken. In het Perspectief is de wens opgenomen deze groene parkzoom te versterken door de diverse gebouwtjes die hun functie hebben verloren en in de groene randen van de buurt staan af te breken. Ook in de concept gebiedsvisie voor het station Kogerveldwijk is dit opgenomen. De gelegenheid lijkt zich voor te doen om over te gaan tot verwerving, sloop en groene inrichting van een vervallen gebouw op een markante plek. Om een concreet voorstel te kunnen doen zal eerst nog overeenstemming moeten worden bereikt met de huidige eigenaar, een inrichtingsplan worden opgesteld en sloopraming worden opgesteld. Een uitgewerkt plan zal in het kader van een kredietaanvraag worden voorgelegd.

Opwaardering Bodecentrumkade / Zaantheater

Bij het project opwaardering bodecentrumkade / Zaantheater wordt voor de ombouw van de lift en de trapopgang een andere materialisering toegepast.  Met de beoogde uitvoering wordt de ruimtelijke kwaliteit, die in het centrumgebied is ingezet, ook in het gebied rond de sluizen consistent doorgezet. Deze opwaardering kan plaatsvinden samen met de kwaliteitsimpuls van de Wilhelminasluis en is gepland in 2022.

A8/A9

De gemeente blijft bij de Provincie Noord-Holland aandringen op een snelle realisatie van de Verbinding A8-A9. Mede als gevolg van het traject van het opstellen van het landschapsplan Stelling van Amsterdam/A8-A9 is de planning van het project Verbinding A8-A9 aangepast. De planning is te vinden op de projectwebsite www.verbindingA8-A9.nl . In deze planning wordt er vanuit gegaan dat er in het eerste kwartaal van 2021 een besluit wordt genomen over het landschapsplan Stelling van Amsterdam/A8-A9. Indien dit besluit positief is, volgt daarna nog een aantal stappen om de ruimtelijke procedures te doorlopen (zie hieronder). Realisatie is vanaf 2025 voorzien. Dit traject kan helaas niet sneller doorlopen worden.

De planning is als volgt:
Eind 2021 - Opstellen Provinciaal Inpassingsplan / Tracébesluit
Eind 2023 - Inspraak op ontwerp Provinciaal Inpassingsplan
Begin 2024 - Vaststellen definitief Provinciaal Inpassingsplan door PS. Vaststellen definitief Tracébesluit door minister I&W. Mogelijkheid tot beroep bij Raad van State
Vanaf 2025 - Realisatie

Bereikbaarheidsdeal

• AVANT - Planvoorbereiding

Zie toelichting hierboven bij projecten met kredietbesluit.

• Afwaardering A7/Prins Bernhardweg

Zie toelichting hierboven bij projecten met kredietbesluit.

• Guisweg

Op dit moment bevindt het project Guisweg zich in de tweede fase van de planstudie waarbij de vervoersregio Amsterdam de trekker is van het project. De planstudie volgt de verkenningsfase op die in februari 2019 is afgerond. De gemeente werkt samen met vervoersregio Amsterdam, ProRail, Rijkswaterstaat, het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Provincie Noord-Holland. In de BOK (bestuurlijke overeenkomst) die in 2019 is afgesloten zijn afspraken gemaakt over de kosten van de planstudie fase die nu loopt om te komen tot een voorkeursalternatief. Naar verwachting wordt het resultaat van de planstudie, het voorkeursalternatief, medio 2022 vastgesteld.

Na de planstudie fase volgt de planuitwerkingsfase en de realisatiefase welke gedekt worden uit het taakstellende budget van € 130 miljoen. Zowel de planuitwerking- als de realisatiefase vragen capaciteit van de gemeentelijke organisatie, maar ook van de organisatie van de betrokken partners. Deze kosten vallen niet onder het taakstellend budget van € 130 miljoen. In de Programmabegroting 2022 worden deze interne (apparaatskosten) verder in beeld gebracht.

• Overig

De middelen onder ‘Overig’ zijn in het kader van de Bereikbaarheidsdeal gereserveerd voor investeringen in fiets- en OV-maatregelen en mobiliteitsmanagement.

Aanjaag investeringen o.r. Zaandam - Centrum Oost

Bij vaststelling van het Perspectief Centrum Oost is € 0,3 miljoen gereserveerd voor diverse maatregelen. Het gaat hierbij om het verbeteren van de doorgangen van de Zuiddijk naar de Touwslagerstraat, het verbeteren van oversteekplaatsen en voor placemaking van de Burcht. De investering komt ten laste van de bouwimpulsgelden die Zaanstad van het Rijk ontvangt en de reservering in het Investeringsfonds kan daardoor vervallen.

Van wens naar reservering: Verkeersveiligheid

In 2018 is het Werkplan verkeersveiligheid 2018-2020 door de raad vastgesteld. De activiteiten in het werkplan zijn onder te verdelen in fysieke maatregelen, campagnes en educatie. Het budget dat gekoppeld is aan het werkplan is op. Bewonersmeldingen en andere ontwikkelingen gaan door en daarom staan de diverse projecten op dit moment stil, zoals het veiliger maken van +/- 17 schoolzones, het veiliger maken van +/- 15 zebrapaden, het aanleggen van drempels in Molenwijk Westerkoog, het veiliger maken van fietspaden onder andere door verlichting aan te brengen. Voor de zomer 2021 is er een werkplan gereed verkeersveiligheid voor de komende 2,5 jaar. Hierin zal de Raad worden gevraagd € 0,5 miljoen beschikbaar te stellen voor de verkeersveiligheid. De uitgaven zijn voorzien in 2021-2023. Het voorstel is daarom het hiervoor op de wensenlijst geplaatste bedrag van € 0,5 miljoen over te hevelen naar een reservering.

Van wens naar reservering: Rondweg Assendelft

Zie toelichting hierboven bij projecten met kredietbesluit.

Projecten op de wensenlijst

In onderstaande tabel staan de projecten op de wensenlijst.

Maatschappelijke voorzieningen a.g.v. de groei van de stad
Met de voorziene groei van de stad is het nodig om de maatschappelijke voorzieningen mee te laten groeien met de groei van het aantal inwoners. Bij maatschappelijke voorzieningen gaat het om o.a.  onderwijs, sport, welzijn en ontmoeten. Hiertoe is een model in ontwikkeling dat globaal in beeld brengt hoeveel ruimte en geld nodig is om die maatschappelijke voorzieningen te realiseren. De behoefte voor primair en voortgezet onderwijs wordt opgenomen in het MIP. De overige uitbreidingsinvesteringen zullen grotendeels gedekt moeten worden uit het Investeringsfonds.

Jaarlijks stellen we deze reeks bij aan de hand van de woningbouwprognoses van de komende tien jaar. Hiervoor is in totaal € 10,1 miljoen opgenomen.
De benodigde bedragen zullen de komende jaren geleidelijk toenemen en zijn afhankelijk van het voorziene tempo van de verstedelijking en de gebiedsontwikkeling. Aan de hand van het toekomstige maatschappelijk voorzieningenplan (2021) wordt duidelijk welke voorzieningen op welk moment nodig zijn.

Nieuwe wens: De Groote Weiver
De Groote Weiver is op dit moment gehuisvest op het PWN-terrein. Hun huurcontract loopt af in 2023. In overleg met de eigenaar van het terrein, ZVH, is een scenariostudie uitgevoerd naar de mogelijkheden voor herontwikkeling. Hierbij is ook cultuurhistorisch onderzoek gedaan, waaruit blijkt dat het complex hoge erfgoedwaarde heeft. Tegelijkertijd is er de wens hier sociale woningbouw te plegen en heeft De Groote Weiver aangegeven het liefst op deze locatie te willen blijven. De keuze die hierin uiteindelijk gemaakt zal moeten worden is mede afhankelijk van bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak. In een eerder stadium is onderzoek gedaan naar mogelijke huisvesting van De Groote Weiver op andere locaties. Hieruit is gebleken dat het lastig is een locatie te vinden die past bij de activiteiten en het profiel van De Groote Weiver. Enkele mogelijkheden zijn nader onderzocht, waarbij duidelijk werd dat het budget dat al gereserveerd is voor de herhuisvesting van De Groote Weiver onvoldoende is. Een vergelijkbaar beeld kwam uit die scenario’s voor het PWN terrein die uitgaan van behoud van De Groote Weiver op deze locatie. Vanwege de combinatie met woningbouw/andere functies moet er in dat geval onder andere geïnvesteerd worden in geluidsisolatie.

In de cultuurbegroting staat een investeringsbedrag van € 0,5 miljoen gereserveerd voor herhuisvesting van De Groote Weiver. In aanvulling hierop wordt voorgesteld een bedrag van € 0,7 miljoen in te brengen als wens voor het Investeringsfonds.

In afwachting van besluitvorming over het PWN terrein is het lastig te zeggen wanneer deze investering precies gedaan zal moeten worden. Vooralsnog wordt voorgesteld deze in 2022 beschikbaar te stellen.

Investeringen openbare ruimte Centrum Oost

Vanaf de begroting 2020 staat onder de noemer Investeringen openbare ruimte Centrum Oost een bedrag van € 2,7 miljoen op de wensenlijst. Dit geld was onder andere bedoeld voor het project Oostoever Burcht/Sluis/Oostkade. De investeringen komen echter ten laste van de bouwimpulsgelden die Zaanstad van het Rijk ontvangt en de wens in het Investeringsfonds kan daardoor vervallen.

Kwaliteit bestaande woningbouw

In de afgelopen periode hebben de werkzaamheden binnen het programma zich vooral gericht op het informeren en activeren van particuliere eigenaren om de fundering van hun woning te herstellen. De bestede en gereserveerde (reservering landelijk fonds funderingsherstel) middelen zijn hier grotendeels voor bedoeld. Ervaringen van de afgelopen jaren laten echter ook zien dat de problematiek langdurig en complex is en niet alleen met deze aanpak valt op te lossen. De behoefte om in oudere woningen noodzakelijke investeringen te doen stapelen zich op. Voor de toekomst moet rekening worden gehouden met andersoortige investeringen.

Allereerst zal blijken dat als de problematiek rondom duurzaamheid en ‘van het aardgas af’ bij de funderingsproblematiek wordt ‘opgeteld’ het onder aan de streep meer realistisch is om de oude woningen te slopen en nieuwe duurzame woningen terug te bouwen. In de afgelopen jaren zijn de mogelijkheden hiervoor al op verschillende manieren verkend, maar een echte oplossing om dit financieel haalbaar te maken ontbreekt nog. Er blijft tot nu toe een onrendabele top welke voor een particuliere eigenaar niet is te financieren. Door financieringsstromen te combineren (landelijk, provinciaal, gemeentelijk, zowel voor fundering en als voor duurzaamheid) komt deze oplossing wel steeds dichterbij. In samenwerkingsverband met bouwend Nederland en RVO Is Zaanstad in 2020 een pilot gestart. De verwachting is dat hierdoor in 2021 twee oude woningen met gestapelde problematiek worden gesloopt en er twee nieuwe NOM woningen voor worden teruggebouwd.

De problematiek rondom funderingen en duurzaamheid speelt vaak voor gehele blokken en gehele wijken waar alle woningen vooroorlogs zijn en deels in particulier bezit zijn en deels corporatiebezit. In het traject Zeeheldenbuurt wordt ervaren dat er prachtige kansen liggen op dit vlak en dat het tegelijk moeilijk is deze kansen met elkaar te pakken. Door het formuleren van een gebiedsgerichte aanpak en het creëren van (financiële) kaders wil de gemeente in de komende jaren meer grip krijgen op deze wijze van toevoeging van woonkwaliteit.

Aanjaaginvesteringen Openbare ruimte Kogerveld

Het bedrag van € 0,175 miljoen staat voor 2022 op de wensenlijst voor toekomstige maatregelen in de omgeving van het Station Kogerveld. In de zomer van 2021 zal de gebiedsvisie voor het stationsgebied aan de raad ter vaststelling worden aangeboden. Daarbij zal ook een voorstel worden gedaan voor de inzet van de aanjaaginvesteringen in combinatie met de middelen die vanuit de Woningbouwimpuls zijn toegekend voor herinrichting van het stationsplein.

Gebiedsontwikkeling Centrum ’t Kalf

Uit de gesprekken 'Focus op de Wijk' (tweede kwartaal 2019) is een focuspunt voor de wijk Zaandam Noord naar voren gekomen. Het centrum is verouderd en onduidelijk gestructureerd, waardoor het als ontmoetingsplaats niet voldoet. Bewoners hebben gevraagd of ze 'ook een Zilverschoonplein' kunnen krijgen. Er wonen veel ouderen die nu weinig doorstromingsmogelijkheden in de wijk hebben. Door de voorzieningen en het woningaanbod te verbeteren kunnen ouderen langer zelfstandig in de wijk blijven wonen.

Het lopende project over het al dan niet vernieuwen van sporthal de Tref wordt - in overleg met bewoners en andere betrokkenen - breder getrokken tot een gebiedsontwikkeling voor het centrum van ’t Kalf, mede in relatie tot het winkelcentrum en het buurtcentrum. Perspectief op herontwikkeling is voor bewoners en ondernemers van groot belang, ook in het kader van de sociale veiligheid en overlast van groepen jongeren. Bij de begroting 2020 is hiervoor € 1,5 miljoen op de wensenlijst gezet.    

Nieuwe wens: Sporthal

Afgelopen jaar is besloten een beperkt krediet beschikbaar te stellen om de huidige sporthal de Tref te kunnen door exploiteren in afwachting van een duidelijke ontwikkelstrategie. Inmiddels is duidelijk geworden dat het vervangen van de huidige sporthal door een veel kleinere gymzaal zal leiden tot een ruimtetekort voor de verenigingen die momenteel gebruik maken van de sporthal. Bovendien zal er, mede vanwege de groei van de stad, sowieso behoefte zijn aan een aanvullende sporthal. Bij deze Voorjaarsnota wordt daarom een voorstel om middelen op de wensenlijst te reserveren voor een sporthal, in totaal € 8 miljoen. De locatie van deze sporthal zal afhangen van onder andere het maatschappelijke voorzieningen plan dat voor de zomer van 2021 ter besluitvorming wordt voorgelegd.

Fietsverbindingen/langzaam verkeer (uitv. Fietsnota)

In het tweede kwartaal van 2021 wordt het Zaans Mobiliteitsplan vastgesteld, met daaraan gekoppeld een uitvoeringsagenda. In deze uitvoeringsagenda worden ook gewenste fietsverbindingen opgenomen, waarvoor dit budget zal worden ingezet.

Vaartbrug

De Vaartbrug over de Nauernasche Vaart vormt de primaire verkeersverbinding tussen Wormerveer-Noord en Krommenie-Oost. Vooral tijdens de spitsperioden is de verkeerssituatie niet optimaal. Daarnaast ligt de brug in een vaarweg, die onderdeel is van de staande mastroute voor de recreatievaart. Vooral gedurende het vaarseizoen wordt deze route veel gebruikt. In 2017 zijn op de brug fietsstroken aangebracht, wat voor het fietsverkeer een positief effect heeft. In 2020 vond groot onderhoud aan de brug plaats. Het bedrag dat in het Investeringsfonds was opgenomen (€ 3,6 miljoen), bestemd voor verbreding van de brug, worden gedekt met de bouwimpulsgelden die Zaanstad van het Rijk ontvangt en de wens in het Investeringsfonds kan daardoor vervallen.

Reconstructie rondweg de Busbrug

Voor 24 uurs openstelling busbrug is een krediet beschikbaar gesteld van € 1,7 miljoen, grotendeels gedekt uit het Investeringsfonds (zie hiervoor bij projecten met kredietbesluit). De aanpassingen richten zich op de rondweg in Westerkoog. Voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid blijken echter meer aanpassingen noodzakelijk. Hiervoor is een bedrag van € 2 miljoen als wens opgenomen in het Investeringsfonds.

Voeding Investeringsfonds

In onderstaande tabel is het verloop van de voeding van het Investeringsfonds opgenomen.

Reserve Infra
Het Investeringsfonds wordt onder meer gevoerd met bijdragen uit de reserve Infra. Deze bijdragen kunnen pas worden overgeheveld naar het Investeringsfonds als deze daadwerkelijk eerst in de reserve Infra zijn gestort. Storting in de reserve vindt plaats bij realisatie van projecten en op basis van vastgestelde contracten. Daarom is het van belang inzicht te hebben in de bijdragen waar contracten aan ten grondslag liggen. Die opbrengsten kennen immers een grotere zekerheid dan de opbrengsten als gevolg van contracten die nog niet afgesloten zijn. Daarom is in bovenstaande tabel hier onderscheid in gemaakt.

Op 21 januari 2021 is de raad akkoord gegaan met de Nota Gebiedsoverstijgende Kosten Zaanstad (2020/23226 ). De nota bepaalt dat projectontwikkelaars een hogere bijdrage (nieuw tarief) gaan leveren aan de bovenwijkse kosten en voorzieningen, zoals infrastructuur. Dit levert de gemeente bij toekomstige gebiedsontwikkelingen extra inkomsten op, die (deels) ten gunste komen van het Investeringsfonds. In deze rapportage zijn de opbrengsten vanaf 2021 in overeenstemming gebracht met de geplande woningbouw (anterieure overeenkomsten en grondexploitaties). Een aantal projecten is nog zonder het hogere tarief voor kostenverhaal vastgesteld, waardoor deze (€ 3 miljoen) zijn meegeteld bij de afdracht vanuit de Reserve Infra: oud tarief met contracten. De opbrengsten als gevolg van contracten die met het hogere tarief zijn vastgesteld bedragen nu circa € 0,8 miljoen. De reeks onder Reserve Infra: nieuw tarief zonder contracten kan gezien worden als een taakstellend bedrag dat opgeleverd moet worden via contracten waarbij het hogere tarief gehanteerd wordt.

Meer informatie over deze ontwikkeling van de reserve Infra is te vinden in het MPG 21.1.

Verkoop vastgoed

De opbrengst uit de verkoop van vastgoed komt ten gunste van het Investeringsfonds. Dit gebeurt pas na daadwerkelijke realisatie van de verkoop. In 2020 kon € 0,1 miljoen uit verkoopopbrengst worden toegevoegd.

Opbrengst abri’s

Sinds 2016 is de vennootschapsbelasting (VPB) voor gemeenten ingevoerd voor ondernemingsactiviteiten. In 2020 is door de belastingdienst het standpunt ingenomen dat met ingang van 2016 ook de inkomsten uit reclamebelasting (abri's) onder de VPB moeten vallen. Volgens de belastingdienst gaat het om een afzonderlijke activiteit waarover VPB moet worden afgedragen. Het gevolg is dat de netto reclameopbrengsten jaarlijks € 0,2 miljoen lager zijn en daardoor ook de afdracht aan het Investeringsfonds. Het huidig Abri-contract loopt t/m 2024. Vanaf 2025 geldt een nieuw contract voor de reclameopbrengsten. Vooralsnog wordt er vanuit gegaan dat de opbrengsten minimaal gelijk zijn als het huidig contract, maar dit bedrag kent enige onzekerheid.

Algemene middelen

Vanuit de algemene middelen vindt een jaarlijkse dotatie aan het Investeringsfonds plaats ter hoogte van € 4 miljoen.

Het Investeringsfonds geeft de financiële mogelijkheid om grote infrastructurele projecten te realiseren. Om deze projecten voor te bereiden, de benodigde subsidies binnen te halen en de projecten daadwerkelijk te starten en te realiseren, is specifieke verkeerskundige kennis nodig. Zonder deze kennis komen projecten niet tot stand. Daarom is bij de begroting 2021 besloten jaarlijks € 0,1 miljoen vanuit het Investeringsfonds beschikbaar te stellen om deze kennis structureel in de organisatie te borgen. Dit bedrag blijkt echter niet voldoende en wordt bij deze Voorjaarsnota met € 0,025 miljoen verhoogd.

Verloop saldo Investeringsfonds

Deze grafiek laat het verloop van het saldo van het Investeringsfonds zien, ultimo 2020 tot en met ultimo 2030.

De oranje lijn in onderstaande grafiek laat het saldo van het Investeringsfonds zien wanneer alle projecten waarvoor een kredietbesluit is genomen en alle projecten op de lijst met reserveringen worden uitgevoerd. Dit saldo zakt in 2024 net onder de minimale ondergrens van € 5 miljoen (gele lijn = risicobuffer). Het college acht dit verdedigbaar aangezien de uitgaven A8/A9 in dit beeld voor € 14 miljoen in de jaren 2023 en 2024 zijn opgenomen, conform de wens van de raad. Uitgaande van de planning van provincie Noord-Holland zal in deze jaren nog geen volledig beroep gedaan worden op deze middelen.

In de grafiek is ook zichtbaar dat er met de huidige voorziene dotaties te weinig middelen beschikbaar zijn om alle geïnventariseerde investeringswensen te kunnen uitvoeren. Dit is de grijze lijn. Deze ontwikkeling illustreert de noodzaak tot prioritering, fasering dan wel tot bijstelling van de investeringsambities.