Bestuur en financiën

Als uitwerking van het bij de Voorjaarsnota 2020 aangenomen amendement A, heeft de raad besloten om met ingang van 1 januari 2021 een tariefdifferentiatie toeristenbelasting, een nieuwe heffing Watertoeristenbelasting en een verhoging van de reserveringsregeling Havengelden voor de (rivier)cruisevaart in te voeren. Hiermee is een gedifferentieerd stelsel van toeristenbelasting geïntroduceerd waarmee gehoor is gegeven om naast verblijf op land het verblijf op water te belasten.

Op 1 februari 2021 is de Vermakelijkhedenretributie Zaanse Schans (vmr) ingegaan. De raad had eerder ingestemd met het gefaseerd en voorwaardelijk uitstel van de Vermakelijkhedenretributie. Dit in verband met de gesprekken op de Zaanse Schans over een duurzaam exploitatiemodel (toegangskaart) als een alternatief voor de vmr en doordat er minder bezoekers zijn door de coronacrisis waardoor investeringen nog even kunnen wachten.

We zijn in de afrondende fase van een omvangrijke wijziging in de WOZ-uitvoering. Vanaf 2022 moet de gebruiksoppervlakte van alle objecten geregistreerd zijn en gebruikt worden bij marktanalyse en taxatie van woningen. Dit wordt in het eerste half jaar 2021 afgerond, waarmee we op tijd zijn om voor 2022 aan deze wettelijke verplichting te voldoen.

De keuzes voor verruiming (vergroten van de koek) van het gemeentefonds is overgelaten aan het nieuwe kabinet. Hierdoor zijn er op dit moment nog geen besluiten over genomen. Aan de hand van diverse onderzoeken (bijv. over kosten jeugdzorg) is aangetoond dat de gemeenten te weinig ontvangen. Of en hoeveel de gemeenten er uiteindelijk bij krijgen is op dit moment nog ongewis. Dit geldt ook voor de herijking (nieuwe verdeling) van het gemeentefondsfonds. Hiervoor loopt een consultatieperiode. Op dit moment lijkt Zaanstad een voordeelgemeente te worden, maar in het traject kan nog veel veranderen. Definitieve besluitvorming wordt pas aan het einde van dit jaar verwacht met een verwerking in de meicirculaire van 2022.

De Tweede Kamer heeft nog geen definitief besluit genomen over de invoering van de rechtmatigheidsverantwoording. De verwachting is dat dit besluit er wel komt en met terugwerkende kracht per 1 januari 2021 ingaat. We beoordelen de laatste processen met grote financiële impact en starten met het kwalitatief toetsen van deze processen met steekproeven. We verwachten dat de steekproeven voor alle processen met een grote impact op de financiële rechtmatigheid uitgevoerd. Op basis van de uitkomsten van de steekproeven en andere werkzaamheden vormen de auditors een onafhankelijk oordeel over de financiële rechtmatigheid. Dit is de basis van de rechtmatigheidsverantwoording van het college.

Vooruitblik begrotingsjaren 2022-2025

Voor de belastingverordeningen 2022 wordt een nieuwe heffingsmaatstaf voor de Riool- en Afvalstoffenheffing onderzocht. Daarnaast zal de Wet kwaliteitsborging en de Omgevingswet grote impact hebben op de Leges verordening 2022.

Zoals eerder in dit programma vermeld is de herijking van het gemeentefonds uitgesteld naar 2023. Met deze herijking wordt het macrobudget op een andere manier verdeeld. Dit levert voor- en nadeelgemeenten op. De eerste berekeningen laten voor Zaanstad een voordeel zien van € 66,- per inwoner. Dit houdt in dat de algemene uitkering van het gemeentefonds uiteindelijk € 10 miljoen hoger wordt, waarbij rekening moet worden gehouden met een ingroeipad. Dat is natuurlijk een positief geluid, maar er zijn nog veel onzekerheden. Zo gaat de ROB (Raad voor Openbaar Bestuur) nog een oordeel vellen over het model en zijn er in de consultatieronde diverse aanmerkingen op het nieuwe model gekomen. Een kleine aanpassing van het model kan grote gevolgen voor een individuele gemeente hebben. Daarom lopen we niet vooruit op de herijking en nemen het niet op in het financieel beeld.