Voortgang uitvoeringsjaar 2021
De impact van de coronacrisis op de maatschappelijke voorzieningen in de stad is groot. Prioriteit ligt nu bij het ondersteunen van culturele, sport- en buurthuisvoorzieningen in de crisis en het samenwerken aan duurzaam herstel. Pijnlijk is dat de kansenongelijkheid door coronamaatregelen verder wordt vergroot. Reden waarom we met het PACT in de wijken Poelenburg en Peldersveld investeren in huiswerkbegeleiding en een betere aanpak voor kwetsbare zwangeren via moeders voor Zaandam.
De meeste maatschappelijke voorzieningen, zoals de cultuursector, onderwijs, buurthuizen en sportaccommodaties zijn nu gesloten en doen wat mogelijk is in de openbare ruimte en online. Verschillende ambities, zoals bijvoorbeeld de wens om sportaccommodaties intensiever te gebruiken, lopen vertraging op. Corona heeft ook effect op de tweejarige uitvoeringsagenda cultuur. Er wordt gekeken naar welke lange termijn ambities alsnog gerealiseerd kunnen worden.
De eerste uitkomsten van het onderzoek naar het beheer van sportaccommodaties laat zien dat verenigingen en stichtingen niet de verantwoordelijkheid voor het beheer van riolen, gemalen, bomen e.d. op sportparken aankunnen. In de praktijk komen deze kosten ad hoc bij gemeente terecht of onderhoud gebeurt niet. Omdat het risico bij de gemeente ligt, is dit onderhoud voor komend jaar reëel begroot en neemt openbare ruimte dit mee in de meerjaren onderhoudsplannen.
Daarnaast blijkt dat verenigingen in de praktijk meer dan de beoogde 5% van de onderhoudskosten die niet door vrijwilligers gedaan kunnen worden, zelf moeten betalen (via inkomsten als sponsoring, contributie e.d.). Er is in de begroting geen ruimte om verenigingen hierin tegemoet te komen.
De kwaliteitsverbetering van de onderwijsgebouwen gaat gestaag door met de oplevering van drie nieuwe scholen (Zaanplein, Hoeksteen, Herman Gorter burg. Smitstraat). De inspanningen zijn nu gericht op de oplevering van Overtuinen, Dynamica XL (vergund) en Toermalijn (aanbesteed) en de renovatie en verduurzaming van het Sint Michael College (in realisatie).
De planvorming voor de cultuurzaal samen met een buurtcentrum en de bouw van 48 sociale woningen in Zaanstad Noord is in een beslissende fase gekomen, voorgesteld wordt de financiële kaders te actualiseren.
Vooruitblik begrotingsjaren 2022-2025
Kansengelijkheid en inclusiviteit zijn de belangrijkste opgaven voor dit programma. Grote wens is om de ervaringen in Poelenburg en Peldersveld te gebruiken voor andere delen van de stad die dat hard kunnen gebruiken. Het ziet ernaar uit dat we de komende jaren hulp van andere partners kunnen krijgen om de kansen van de wijken in Zaandam Oost structureel te verbeteren, bijvoorbeeld via de subsidieaanvraag voor het volkshuisvestingsfonds, samenwerking binnen MRA en gezamenlijke lobby richting kabinetsformatie. Daarnaast willen we onze eigen middelen beter richten op de inwoners die de steun van de gemeente het hardst nodig hebben. Samen met onze partners onderzoeken we of we deze kwetsbare inwoners van Zaanstad voldoende bereiken en wat we beter kunnen doen.
De grote gebiedsontwikkelingen in Zaanstad bieden kansen voor de maatschappelijke voorzieningen in de stad. Met het maatschappelijk voorzieningenplan brengen we in beeld welk gewenst voorzieningenniveau we voor de stad willen, hoe we deze willen spreiden over de stad en hoe we die met de groei van de stad kunnen betalen. Met de sportverenigingen ontwikkelen we scenario's voor het beheer van mooie toegankelijke buitensportaccommodaties en een aantrekkelijke stad om de bewegen. De verwachting is dat we door de groei van het aantal inwoners, er meer geld komt voor het beheer van de sportparken bij zowel verenigingen als de gemeente.
Met de sportverenigingen ontwikkelen we scenario's voor het beheer van mooie toegankelijke buitensportaccommodaties en een aantrekkelijke stad om de bewegen.
De GR GGD kampt met knelpunten op het gebied van jeugdgezondheidszorg, infectieziektenbestrijding en bedrijfsvoering. Een voorstel voor de benodigde dekking (€ 0,3 miljoen) zal richting de begroting worden uitgewerkt. De structurele knelpunten zijn aanleiding voor een brede toekomstverkenning van de GGD, maar deze zal niet voor de begrotingsbehandeling uitgevoerd zijn.
Ondertussen werken we met de schoolbesturen aan een plan voor kwalitatief goede en duurzame basisscholen en – voor het eerst – ook aan een plan voor voortgezet onderwijs. Inzet is dat gemeente- en schoolbesturen gezamenlijk bijdragen in de kosten van de extra kwaliteit en duurzaamheid. Dit streven staat onder druk zolang de rijksbijdrage voor schoolgebouwen (zowel voor nieuwbouw door gemeente als onderhoud door schoolbesturen) nog altijd veel te laag is. De IHP's sluiten aan op het maatschappelijk voorzieningenplan.
