Portefeuillehouder(s): Baerveldt, Breunesse, Groothuismink, Krieger, Mutluer
Programmadoelstelling en de rol van de gemeente
Zaanstad staat voor grote ruimtelijke uitdagingen. We willen prettig kunnen samenleven in een welvarende, ondernemende, duurzame, bereikbare en veilige stad. Maar hoe realiseren we onze forse woningbouwopgave en houden we een leefbare stad met passende maatschappelijke voorzieningen als de ruimte steeds schaarser wordt? We willen investeren in duurzaamheid en milieumaatregelen om de leefomgeving beter te beschermen, maar hoe houden we de stad schoon en tegelijk goed bereikbaar? We willen het eigen karakter van Zaanstad beschermen en versterken, maar kunnen we onze kansen nog effectiever benutten? Ruimtelijke ontwikkeling gaat om het leggen van een duurzame verbinding tussen de verbetering van de fysieke omgeving en een integrale aanpak van maatschappelijke en economische opgaven. Voor het realiseren van bovenstaande opgaven is het samenwerken met vele verschillende partners in de stad noodzakelijk. |
|---|
Voortgang en vooruitblik
Voortgang uitvoeringsjaar 2021
In de eerste helft van 2021 wordt de concept Omgevingsvisie opgesteld en in de tweede helft breed gecommuniceerd en ter inzage gelegd. De eerste vaststelling van een Omgevingsplan is pas na de inwerkingtreding van de wet mogelijk. Tussentijdse resultaten zijn: dynamisch handboek Zaans Omgevingsplan, opstellen van Zaanse regels –regelbibliotheek ten behoeve van gebiedsontwikkeling en bestaande woonwijken, opstellen concept ontwerp omgevingsplan voor de bestaande woonwijken en uitwerking toepasbare regels.
De onderzoeken en saneringen naar lood in tuinen lopen volgens planning. De bedoeling is om in 2021 circa 100 tuinen te saneren. Het voornemen is de sanering van Kan Palen voor eind 2021 te starten. De sanering zal doorlopen in 2022.
Met Rijk en provincie lopen constructieve gesprekken over de stikstofproblematiek in Zaanstad.
In MAAK.centrum wordt met een positieve uitspaak van de Raad van State fase 1 van de Houthavenkade medio 2021 gestart (circa 280 woningen). Voor de locatie Figaro wordt een nieuw bestemmingsplan opgesteld en een Europese aanbesteding georganiseerd. Indien wordt besloten tot een herontwikkeling van de Peperstraat, dan is een eerste stap gezet in een kwalitatieve metamorfose die dit gebied de komende jaren zal ondergaan.
Het concept Perspectief voor MAAK.Noord wordt in februari en maart 2021 tezamen met de Uitwerking van het Zaans Mobiliteitsplan voor Noord (als onderdeel van het Zaans Mobiliteitsplan) besproken met de stad en zal voor de zomer van 2021 ter vaststelling worden aangeboden aan college en raad.
In MAAK.Zuid wordt op het Hembrugterrein in 2021 een ontwerp bestemmingsplan voor de noordkant van het terrein voor inzage vrijgegeven. De gebiedsvisie op het Balkenhaventerrein/Hemkade wordt op momenteel uitgewerkt, zoals toegelicht in de raadsinformatiebrief 2020/19782. De gesprekken met belanghebbenden zijn reeds gestart.
Voor de transformatie van het Achtersluispolder wordt in 2021 aan de raad gevraagd om een principebesluit te nemen, waarna in een periode van 2 jaar een aantal belangrijke onderzoeken uitgevoerd naar de haalbaarheid en kansen voor de (circulaire) economische ontwikkeling, de maatschappelijk impact van het project en de milieukundige- en duurzaamheidseffecten.
Als onderdeel van het pact Poelenburg Peldersveld wordt voor de zomer van 2021 de visie het onderdeel Fijn Wonen aangeboden aan de raad. In deze visie is invulling gegeven aan de doelstelling om in de komende decennia het aandeel sociale woningen in wijk te verlagen naar het Zaans gemiddelde door verdichting en sloop-/nieuwbouw toe te passen.
Voor de inhoudelijke onderbouwing van de afzonderlijke projecten wordt verwezen naar het MPG 2021.
Er zijn 23 nieuwe gemeentelijke monumenten aangewezen in Q1. De waarden van de vooroorlogse sociale woningbouwwijken 1900-1945 zijn geïnventariseerd en gewaardeerd en worden nu geborgd via ruimtelijke instrumenten in Q1-Q2. De waarden van de wederopbouwwijken zullen in 2021 in kaart worden gebracht. De kerkenvisie wordt vastgesteld in Q2.
De versnelling van de bouwproductie heeft prioriteit. Er zijn inmiddels 13.700 woningen in de planvoorraad opgenomen. Vanuit de rijksregeling woningbouwimpuls zijn voor Zaanstad 3 aanvragen goedgekeurd: Zaandam Centrum, Kogerveldwijk en Zaanstad Noord.
In 2021 is er een besluit genomen over de implementatie van het beleid voor kamergewijze verhuur en woningsplitsing. Als uitvloeisel van dit beleid worden de bestemmingsplannen en beheerverordening (paraplubestemmingsplan) dit jaar vastgesteld. Ook wordt verder gewerkt aan de afronding van het nieuwe systeem van woonruimteverdeling.
In 2019 zijn er voor de periode 2020 – 2024 prestatieafspraken gemaakt met de woningcorporaties en het Huurdersoverleg Zaanstreek (HoZ). Daarbij zijn afspraken gemaakt om beter in beeld te brengen hoe te monitoren op CO2-reductie, de funderingsaanpak en vervangende nieuwbouw. Momenteel wordt er samen met de woningcorporaties ingezet op een aanvraag op het Volkshuisvestingsfonds. Hiermee kan er verder geïnvesteerd worden in de verbetering van woonkwaliteit, leefomgeving en verduurzaming. Zo kunnen een flink aantal woningen middels een stapsgewijze aanpak aardgasvrij worden gemaakt.
De landelijke ambitie voor (volledig) circulair bouwen is in MRA verband en door Zaanstad vertaald naar een concreet stappenplan richting 2030. De raad begin 2021 hierover geïnformeerd middels de raadsinformatiebrief (2021/403 ). Als eerste stap stelt de gemeente voor circulariteit als een van de strategische uitgangspunten op te nemen in de ontwikkelstrategie van de Achtersluispolder. Dit wordt in 2021 voorgelegd aan de raad.
De inzet van het college blijft om de visie Linten, dijken en paden alsnog compleet te maken, zoals verzocht in motie 3 van de raad. Wegens gebrek aan financiële middelen kan dit vooralsnog alleen stapsgewijs en niet in één keer. Daar waar gebiedsontwikkeling plaatsvindt, maken we de visie af en passen we dijken, linten en paden toe.
Vooruitblik begrotingsjaren 2022-2025
De hoge ruimtelijke dynamiek, de realisatie van onze ambities op de zes strategische opgaven hebben altijd ook een planologische component. Deze dynamiek vergt uitvoering in beleid, project en planologische regels. De periode van 2022-2025 staat in het teken van uitvoering en concretisering van de verstedelijkingsopgave en het werken in het nieuwe stelsel van de Omgevingswet.
De afgelopen jaren is er gewerkt aan de voorbereiding van projecten die in de periode vanaf 2022 tot uitvoering komen. Ook de benodigde middelen voor deze projecten zijn gevonden en er zijn veel overeenkomsten met ontwikkelaars gesloten. De uitvoering impliceert een verdere uitbreiding en professionalisering van de sector gebiedsontwikkeling, het ingenieursbureau en de ondersteunende afdelingen om de gewenste productie te kunnen leveren.
Vanwege het grote woningtekort blijft de versnelling van de nieuwbouw prioriteit behouden. Er wordt ingezet op een betaalbaar woonprogramma voor de lage- en middeninkomens. Er wordt via de samenwerkingsovereenkomst 2020-2024 uitvoering gegeven aan de afspraken met de woningbouwcorporaties en huurders. We verwachten dat een nieuw kabinet de bouwopgave ook als een prioriteit ziet met mogelijk meer centrale sturing. In welke vorm is nog afwachten. Het is van belang om hierbij duurzaamheid en betaalbaarheid van energie integraal in te ontwikkeling mee te nemen. Dit vereist goede afstemming met onze belangrijkste partners om te komen tot strenge en haalbare normen die bijdragen aan kwaliteit en energiearmoede helpen voorkomen.
De duurzaamheidsproblematiek zal bij de funderingsproblematiek worden ‘opgeteld’ waardoor het onder aan de streep meer realistisch is om de oude woningen te slopen en nieuwe duurzame woningen terug te bouwen. In de afgelopen jaren zijn de mogelijkheden hiervoor al op verschillende manieren verkend, maar een echte oplossing ontbreekt nog. Door financieringsstromen te combineren (landelijk, provinciaal, gemeentelijk, zowel voor fundering en als voor duurzaamheid) komt deze oplossing in zicht.
De problematiek rondom funderingen en duurzaamheid speelt vaak voor gehele blokken en gehele wijken waar alle woningen vooroorlogs zijn en deels in particulier bezit en deels corporatiebezit.
Met een gebiedsgerichte aanpak en het creëren van (financiële) kaders wil de gemeente in de komende jaren meer grip krijgen op deze wijze van toevoeging van woonkwaliteit. Het programma wordt geëvalueerd en er zal een herzien plan van aanpak worden opgesteld.